Iaido

Iaido & Shinken – Συνήθεις ερωτήσεις

Bokuto, Iaito ή Shinken; Ποια είναι η σωστή επιλογή;

Είναι προτιμότερο για έναν αρχάριο να ξεκινήσει την εξάσκησή του με ένα bokuto, το οποίο είναι κατά κανόνα ελαφρύτερο και κατά πολύ οικονομικότερο από ένα iaito ή shinken, και κατόπιν, εφόσον αποφασίσει ότι θα συνεχίσει την εξάσκηση στο Iaido, μπορεί να αγοράσει ένα iaito, το οποίο επίσης μπορεί να βρεθεί σε λογικές τιμές. Επιπλέον ένα bokuto είναι πάντα χρήσιμο γιατί θα μπορέσει με αυτό να εκτελέσει ασκήσεις που απαιτούν την επαφή ξίφους με ξίφος, κάτι που δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει με iaito ή με shinken.

Η άσκηση με iaito, ειδικά μέχρι το επίπεδο του 3 dan, θεωρείται επιβεβλημένη για λόγους ασφάλειας. Με τη χρήση ενός iaito, κάποιος μπορεί να μάθει τις κινήσεις των katas χωρίς το φόβο να κοπεί. Καθώς το επίπεδο και οι ικανότητες ενός iaidoka εξελίσσονται (δηλαδή από 2 έως 4 Dan), η εξάσκηση εμπλουτίζεται με την εκπαίδευση στον χειρισμό του iaito ακριβώς σαν να είναι shinken με κοφτερή λάμα. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται η προετοιμασία για το πέρασμα στη χρήση shinken.

Τονίζεται ότι η αγορά ενός shinken αποτελεί μια σημαντικά υψηλή δαπάνη. Αφετέρου, για την επιλογή ενός shinken πρέπει κάθε iaidoka να διαθέτει την κρίση να διακρίνει ποιο ξίφος είναι κατάλληλο για την εξάσκησή του κρίνοντας από τον τρόπο που είναι κατασκευασμένο, από το μήκος, το βάρος, το ζύγισμα (κέντρο βάρους), το σχήμα, τον κατασκευαστή, το είδος του μετάλλου, την μέθοδο κατασκευής, την ποιότητα και επιλογή των υλικών συναρμολόγησης (tsuba, habaki, menuki, fuchi kashira κ.λπ.).

ΠΡΟΣΟΧΗ !!! Στην ελεύθερη αγορά κυκλοφορούν σε αφθονία ακατάλληλα και μερικές φορές επικίνδυνα ξίφη.

Πότε μπορεί ένας iaidoka να ξεκινήσει να εξασκείται με shinken;

Μόνο μετά από μακρά εμπειρία και συστηματική εξάσκηση μπορεί ένας iaidoka να θεωρηθεί κατάλληλος για να αντικαταστήσει το Iaito με ένα shinken.

Αυτονόητο κριτήριο είναι η ικανοποιητική γνώση χειρισμού του ξίφους, με δεξιοτεχνία και ακρίβεια. Εάν κάποιος θα έπρεπε να συνδέσει αυτή την εμπειρία και ικανότητα με έναν βαθμό, θα μπορούσε να πει ότι το 3rd Dan (πιστοποιημένο από την Ελληνική Ομοσπονδία Kendo Iaido Naginata – ΕΟΚΙΝ) μπορεί να είναι ένα ελάχιστο επίπεδο από το οποίο θα ήταν δυνατό να ξεκινήσει κάποιος να ασκείται με shinken.

Σημειώνεται ότι η Τεχνική Επιτροπή δεν μπορεί να απαγορεύσει τη χρήση shinken μέσα στο dojo για οποιοδήποτε επίπεδο ικανότητας και βαθμού. Αυτό ανατίθεται εξ’ ολοκλήρου στην αρμοδιότητα του εκπαιδευτή του dojo, ο οποίος είναι και υπεύθυνος για την ασφάλεια των μελών του. Εντούτοις, η Τεχνική Επιτροπή προτρέπει εντόνως τους εκπαιδευτές να αποθαρρύνουν τους μαθητές τους μέχρι 3ο Dan από τη χρήση shinken.

Ο βαθμός ικανότητας μπορεί να αποτελεί αντικειμενικό κριτήριο, αλλά δεν αρκεί μόνο αυτό. Υπάρχουν και άλλα κριτήρια όπως η ωριμότητα του χαρακτήρα και η σοβαρότητα και συνέπεια που επιδεικνύει ένα μέλος μέσα και έξω από το dojo. Ένας εκπαιδευτής πρέπει να συνυπολογίσει πολλούς παράγοντες πριν επιτρέψει σε έναν μαθητή του να χρησιμοποιεί shinken και επειδή αυτό αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική παράμετρο για την ασφάλεια ενός dojo, ο εκπαιδευτής πρέπει να κρίνει με μεγάλη αυστηρότητα και έχει το δικαίωμα να ανακαλέσει την απόφασή του αν στην πορεία διαπιστώσει ότι το μέλος δεν επιδεικνύει την ενδεδειγμένη συμπεριφορά.

Τέλος, η Τεχνική Επιτροπή έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κατά τη χρήση shinken σε χαμηλό επίπεδο, ο iaidoka φορτίζεται με περιττό άγχος, αποσπώντας τον από την συγκέντρωση που θα έπρεπε να διοχετεύει στην βελτίωση της τεχνικής του.

Ποια είναι η σημαντικότερη προτεραιότητα για τους εκπαιδευτές Iaido;

Κάθε εκπαιδευτής πρέπει να έχει σαν πρώτη προτεραιότητα την υγεία, την ασφάλεια και σωματική ακεραιότητα των μαθητών του. Με αυτό το κριτήριο οφείλει να διεξάγει την διδασκαλία του, λαμβάνοντας όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα ασφαλείας.

Το Iaido απαιτεί να είμαστε συγκεντρωμένοι και να επιδεικνύουμε κάθε στιγμή υπεύθυνη συμπεριφορά. Η πειθαρχία είναι επιτακτική σε ένα dojo κατά τη διάρκεια της εξάσκησης. Η απείθαρχος και ανεύθυνη συμπεριφορά αποτελεί σοβαρή αιτία για την πρόκληση ατυχήματος.

Όταν υπάρχει ανάρμοστη συμπεριφορά από ένα μέλος, ο εκπαιδευτής πρέπει να παρατηρήσει το απείθαρχο μέλος και εφόσον αυτό εξακολουθεί και δεν υπακούει πρέπει να αποβληθεί από το dojo. Εάν το ανυπάκουο μέλος επαναλαμβάνει την ανάρμοστη συμπεριφορά επανειλημμένα, θα πρέπει να του απαγορευτεί η είσοδος στο dojo και να ανακληθεί η ιδιότητά του ως μέλος του συλλόγου και της Ομοσπονδίας, σύμφωνα με τους πειθαρχικούς κανονισμούς της ΕΟΚΙΝ που διέπουν αυτές τις ενέργειες.

Το Iaido απευθύνεται σε άτομα διαφορετικών ηλικιών, φύλλων και φυσικών ικανοτήτων. Κάθε ασκούμενος πρέπει να προσαρμόζει την εξάσκησή του ανάλογα με την ηλικία του και τη φυσική του κατάσταση. Οι εκπαιδευτές οφείλουν να προσαρμόζουν τον ρυθμό και την ένταση της διδασκαλίας τους ανάλογα με τη σύνθεση της ομάδας που εκπαιδεύουν.

Η εξάσκηση στο Iaido πρέπει να διεξάγεται σε περιβάλλον ηρεμίας με οδηγό την ειλικρίνεια και την ομαδικότητα. Δεν υπάρχει χώρος για εγωισμούς και επιδείξεις ικανοτήτων σε ένα dojo.

Εθιμοτυπία και Ασφάλεια στην Τέχνη του Iaido

Πως η εθιμοτυπία και η αρμοστή συμπεριφορά σχετίζονται με την ασφάλεια;

Η τήρηση της εθιμοτυπίας και η αρμοστή συμπεριφορά αποδεικνύουν ότι κάποιος ασκείται με σοβαρότητα και υπευθυνότητα στην τέχνη Iaido και ότι σέβεται όσους ασκούνται μαζί του στον ίδιο χώρο. Οι καλοί τρόποι δεν υποδηλώνουν μόνο ευγένεια και πειθαρχία, είναι έμπρακτη αναγνώριση του κώδικα συμπεριφοράς που πρέπει να ακολουθούν όλα τα μέλη μέσα και έξω από το dojo. Χωρίς αυτά, η εξάσκηση με το ξίφος γίνεται μια ιδιαίτερα επικίνδυνη δραστηριότητα.

Σε γενικές γραμμές και χρησιμοποιώντας κοινή λογική, μπορούμε να γενικεύσουμε λέγοντας ότι μια ενέργεια ή συμπεριφορά που προάγει την ατομική και συλλογική ασφάλεια στο dojo, μπορεί να θεωρηθεί ως αρμοστή συμπεριφορά. Η γνώση και η κρίση προς αυτή την κατεύθυνση είναι μια διαρκής διαδικασία που πραγματοποιείται καθημερινά μέσα από την εξάσκηση και τις οδηγίες των εκπαιδευτών. Το αποτέλεσμα της προσπάθειας των εκπαιδευτών αντικατοπτρίζεται στον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά των ασκούμενων.

Επειδή όλοι οι κανόνες αρμοστής συμπεριφοράς δεν μπορούν να περιγραφούν μέσα σε ένα κείμενο, η Τεχνική Επιτροπή θέτει ως αρχή την τήρηση των «14 Οδηγιών για την Aσφαλή Eξάσκηση στην Tέχνη του Iaido» (βλ. προγενέστερη ανακοίνωση) και συμπληρώνει με τις παρακάτω συμβουλές:

1. Πριν την εξάσκηση ασχοληθείτε επιμελώς με την εμφάνισή σας. Φροντίζετε για την ατομική σας καθαριότητα και υγιεινή, σεβόμενοι όσους ασκούνται μαζί σας. Επίσης, το σωστό ντύσιμο δεν είναι μόνο θέμα εμφάνισης, είναι και μέτρο ασφάλειας. Παραδείγματος χάριν: μια απώλεια ισορροπίας ή και μια πτώση εξαιτίας μια μακριάς hakama μπορεί να αποτελέσει αιτία τραυματισμού. Αν δε, τη στιγμή της πτώσης το ξίφος βρίσκεται έξω από την θήκη, ο κίνδυνος τραυματισμού πολλαπλασιάζεται. Ένα μακρύ μανίκι μπορεί να μπλεχτεί με την λαβή του ξίφους κτλ.

2. Φροντίζετε το ξίφος σας πάντα. Πριν και μετά από την εξάσκηση διαθέστε λίγο χρόνο για να επιθεωρήστε την κατάσταση της λάμας, της λαβής (tsuka), του koiguchi, της θήκης (saya) και του mekugi (πύρου ασφαλείας). Μην είστε βιαστικοί ή απρόσεκτοι στην επιθεώρηση του ξίφους σας, είναι ο χρόνος κατά τον οποίο συγκεντρώνετε το μυαλό σας και ετοιμάζεστε πνευματικά για την εξάσκηση.

Βρείτε μια θέση, κατά προτίμηση σε μια πλευρά του dojo, ώστε να μην εμποδίζεται τα άλλα μέλη. Βεβαιωθείτε ότι έχετε αρκετό χώρο γύρω σας και ότι βγάζοντας το ξίφος από την θήκη δεν θέτετε σε κίνδυνο τους γύρω σας. Καθαρίστε την λάμα και εφαρμόστε μια πολύ λεπτή στρώση από το ειδικό λάδι με τον κατάλληλο τρόπο. Ρωτήστε τον εκπαιδευτή σας για οδηγίες. Να είστε πολύ προσεκτικοί κατά το καθαρισμό ενός shinken. Κάθε μικρή απροσεξία μπορεί να προκαλέσει ατύχημα.

Ελέγξτε το koiguchi ότι δεν είναι χαλαρό ή χαλασμένο. Το habaki και το koiguchi πρέπει να εφαρμόζουν σφικτά. Ενδέχεται από την χρήση να χαλαρώσει η εφαρμογή στο koiguchi. Είναι κάτι που επισκευάζεται εύκολα. Συμβουλευτείτε τον εκπαιδευτή σας για οδηγίες. Η σφιχτή εφαρμογή habaki/koiguchi είναι η «πρώτη ασφάλεια». Η ασφάλιση του ξίφους με τον αντίχειρά σας στην tsuba είναι η «δεύτερη ασφάλεια».

3. Μην αφήνετε ποτέ το ξίφος σας αφύλακτο. Εάν πρέπει να το αφήσετε για λίγο, θα πρέπει το ξίφος να είναι πάντα στη saya ακουμπισμένο στο δάπεδο σε μια από τις πλευρές του dojo (με την κόψη να βλέπει τον τοίχο). Ποτέ δεν το αφήνουμε όρθιο να ακουμπάει στον τοίχο, γιατί είναι πολύ εύκολο να πέσει και να προκληθεί ζημιά.

6Μην διακόπτετε ποτέ κάποιον που καθαρίζει το Iaito/Shinken του. Περιμένετε έως ότου έχει επανατοποθετήσει το ξίφος στη saya.

4. Μην περνάτε ποτέ πάνω από ένα ξίφος (Bokuto/Iaito/Shinken) που βρίσκεται στο έδαφος. Στην περίπτωση όπου σκοντάψετε πάνω του θα προκαλέσετε ζημιά στο ξίφος και θα κινδυνέψετε. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν πρέπει ποτέ να αφήνετε το ξίφος σας σε σημεία απ’ όπου διέρχονται άλλοι. Πάντα αφήνετε το ξίφος σας στις πλευρές του dojo αλλά όχι στην πλευρά που ορίζεται ως shomen.

5. Όταν κινείστε σε ένα dojo ή κατά τη διάρκεια ενός σεμιναρίου και χρειάζεται να περάσετε μπροστά από άλλα άτομα, κάνετε σαφή την πρόθεση σας με κίνηση του χεριού που υποδηλώνει ότι θέλετε να περάσετε ή και ζητώντας συγνώμη για την ενόχληση. Ο τρόπος με τον οποίο κρατάτε το ξίφος σας όταν πλησιάζετε άλλα άτομα, υποδηλώνει αν βρίσκεστε σε θέση μάχης ή αν έχετε ειρηνικές προθέσεις. Αν με το αριστερό χέρι κρατάτε saya και tsuba και το δεξί βρίσκεται πάνω στην tsuka (όπως στη θέση όταν ετοιμάζεστε να ξιφουλκήσετε), αυτό υποδηλώνει ότι είστε σε θέση μάχης. Μην πλησιάζετε άλλα άτομα με αυτή τη θέση των χεριών.

Σε καμία περίπτωση μην ξεκουράζετε τα χέρια σας πάνω στο ξίφος. Όταν παρακολουθείτε μια επίδειξη ή όταν ακούτε μια εξήγηση από τους εκπαιδευτές, μην σταυρώνετε τα χέρια σας και μην ακουμπάτε πάνω σε τοίχους και κολώνες. Η προσοχή σας θα πρέπει να είναι συγκεντρωμένη στις οδηγίες των εκπαιδευτών. Τέλος μην χρησιμοποιείτε το ξίφος σαν μπαστούνι, θεωρείται μεγάλη αγένεια.

6. Μην φοράτε κοσμήματα οποιουδήποτε είδους κατά τη διάρκεια της εξάσκησης (δαχτυλίδια, περιδέραια, βραχιόλια, σκουλαρίκια, καρφίτσες, κ.λπ.). Ο λόγος είναι ότι αυξάνουν τις πιθανότητες τραυματισμού. Εξάλλου ένα μεταλλικό αντικείμενο που θα πέσει στο δάπεδο μπορεί να τραυματίσει τα πέλματα των ασκουμένων. Αν και δεν απαγορεύεται, συνιστάται να αφαιρείτε ακόμη και την βέρα σας, διότι μπορεί να τραυματίσει το δάκτυλό σας και να προκαλέσει φθορά στο tsuka ito. Αν ωστόσο επιθυμείτε να φοράτε την βέρα σας, προτείνουμε να την καλύπτετε με έναν αυτοκόλλητο επίδεσμο.

7. Σε περίπτωση που έχετε μακριά μαλλιά, είναι απαραίτητο να τα συγκρατείτε με λάστιχο ή τσιμπιδάκι. Ο λόγος είναι ότι όταν χειριζόμαστε ένα ξίφος πρέπει να βλέπουμε πολύ καθαρά εκεί που πρόκειται να κόψουμε. Τα ελεύθερα μαλλιά που παρεμποδίζουν την όραση, ή έστω και την περιφερειακή όραση, μπορεί να αποτελέσουν αιτία ατυχήματος.

8. Είναι θέμα ασφάλειας αλλά και υγιεινής να διατηρείτε το δάπεδο του dojo καθαρό και σε καλή κατάσταση, δεδομένου ότι στο Iaido η εξάσκηση γίνεται με γυμνά πέλματα. Επιπλέον ένα πάτωμα που γλιστράει ή κολλάει, καθώς και ένα πάτωμα που έχει ατέλειες στην κατασκευή, μπορεί να αποτελέσει αιτία ατυχήματος. Μην φέρνετε τρόφιμα ή πόσιμα στο dojo.

9. Εάν θέλετε να δείτε ή να δοκιμάσετε ένα ξένο Iaito ή Shinken, πρέπει να ζητήστε άδεια από τον ιδιοκτήτη του, και όταν το πάρετε στα χέρια σας φροντίστε να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Το κάθε ξίφος είναι ιδιαίτερο για τον ιδιοκτήτη του και ορισμένα είναι μεγάλης αξίας και αναντικατάστατα.

10. Όταν θέλετε να δώσετε ένα ξίφος (Bokuto/Iaito/Shinken) σε κάποιον, ακολουθείστε την σωστή εθιμοτυπία. Έχετε πάντα την κόψη (hasaki) στραμμένη προς το μέρος σας (για να υποδηλώσετε ότι δεν έχετε εχθρικές προθέσεις) και αφήστε αρκετό χώρο στην λαβή (tsuka) έτσι ώστε να μπορέσει ο άλλος να το παραλάβει με ασφάλεια.

11. Όταν θέλετε να εξηγήσετε κάτι σε μια ομάδα ατόμων που βρίσκονται γύρω σας σε κοντινή απόσταση, είναι πολύ επικίνδυνο να βγάζετε το σπαθί σας από την θήκη αν πρώτα δεν σιγουρευτείτε ότι όλοι έχουν απομακρυνθεί αρκετά και ότι έχετε την προσοχή τους.

12. Έξω από το dojo, φυλάτε το ξίφος σας μακριά από τα παιδιά και αποφεύγετε να το επιδεικνύετε. Οι άνθρωποι και ειδικά τα παιδιά, που δεν αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που ελλοχεύουν, ενδέχεται να προσπαθήσουν από περιέργεια να αγγίξουν την λεπίδα ή να μιμηθούν μια κίνηση κοπής. Είναι πολύ εύκολο να προκληθεί με αυτόν τον τρόπο ατύχημα ή ζημιά στο ξίφος.

14 Οδηγίες για την Ασφαλή Εξάσκηση στην Τέχνη του Iaido

Η Τεχνική Επιτροπή Iaido στην προσπάθειά της να αναπτύξει την τέχνη του Iaido σε ένα ασφαλές περιβάλλον και λαμβάνοντας υπόψη τις πρακτικές και την εμπειρία άλλων χωρών, κατέληξε στο ακόλουθο κείμενο – οδηγίες προς τους εκπαιδευτές και τα μέλη των dojo.

Οι τραυματισμοί στο Iaido αν και δεν είναι συχνοί, αποτελούν ωστόσο μια δυσάρεστη πραγματικότητα. Στην ιστορία του Iaido έχουν καταγραφεί σε χώρες του εξωτερικού περιπτώσεις σοβαρών ατυχημάτων. Κάτι τέτοιο είναι αναμενόμενο, δεδομένου ότι αναφερόμαστε σε άσκηση με ιαπωνικό ξίφος. Παρόλο που στην πλειοψηφία τους οι εκπαιδευόμενοι χρησιμοποιούν iaito (σπαθί που δεν κόβει), κίνδυνοι εξακολουθούν να υπάρχουν.

Τα συνήθη ατυχήματα στο Iaido είναι μικρά επιπόλαια κοψίματα που προκαλούνται από απρόσεκτο χειρισμό του ξίφους από τους ίδιους τους ασκούμενους. Άλλοι σοβαρότεροι τραυματισμοί είναι οι κοινοί αθλητικοί τραυματισμοί που ενδέχεται να συμβούν λόγω ελλιπούς προθέρμανσης (μυικές θλάσσεις, τενοντίτιδες) και άλλοι λόγω πλημμελούς προετοιμασίας-επιθεώρησης του ξίφους.

Είναι επικίνδυνο να ασκούμαστε όταν δεν βρισκόμαστε σε καλή διανοητική και φυσική κατάσταση. Κίνδυνοι ελλοχεύουν κυρίως λόγω ελλιπούς συγκέντρωσης, λόγω ανεπαρκούς απόστασης μεταξύ των εκπαιδευόμενων, λόγω κακής εκτέλεσης των κινήσεων, λόγω ελαττωματικού εξοπλισμού. Ατυχήματα έχουν προκληθεί επίσης λόγω ξαφνικής ασθένειας (ζαλάδας, λιποθυμίας).

Σε κάθε περίπτωση, οι κίνδυνοι ατυχήματος μειώνονται σημαντικά όταν αντί για shinken (σπαθί που κόβει) χρησιμοποιούμε iaito (σπαθί που ΔΕΝ κόβει).

Η ασφαλής εκπαίδευση στο Iaido, είναι μείζονος σημασίας και πρέπει να βρίσκεται στo μυαλό κάθε iaidoka και κάθε εκπαιδευτή.

Η πρόληψη και η τήρηση με αυστηρότητα των «Οδηγιών» είναι οι απαραίτητες προφυλάξεις που όλοι πρέπει να ακολουθούμε, για να μην βρεθούμε μια μέρα στην ιδιαίτερα δύσκολή θέση να αντιμετωπίσουμε έναν σοβαρό τραυματισμό, δικό μας ή κάποιου συναθλητή μας. Μην ξεχνάμε ότι το Iaido είναι μια τέχνη στην οποία ο καθένας μπορεί να εξασκείται καθ’ όλη όλη τη διάρκεια της ζωής του. Για να είναι αυτό εφικτό, πρέπει κάθε iaidoka είναι και να διατηρείται υγιείς.

Στο ακόλουθο κείμενο εξηγούνται οι σημαντικότερες «Οδηγίες για την Ασφαλή Εξάσκηση στην Τέχνη του Iaido». Τονίζεται ότι ενώ φαίνονται λογικές όσον αφορά στη χρήση shinken, ενδέχεται σε ορισμένους να φανούν υπερβολικές όσον αφορά στη χρήση iaito ή bokuto (σπαθί από ξύλο). Οι λόγοι που η Τεχνική Επιτροπή επιμένει σε κάθε περίπτωση στην τήρηση των οδηγιών ασφαλείας είναι οι εξής:

α) Δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε στη σκέψη ότι ένα bokuto ή iaito είναι τελείως ακίνδυνα, επειδή δεν κόβουν.

β) Αν όσο ασκούμαστε με iaito παραλείπουμε αρκετούς από τους κανόνες ασφάλειας, το μυαλό και το σώμα συνηθίζουν να λειτουργούν σε χαμηλότερα επίπεδα ασφάλειας. Έτσι όταν θα βρεθούμε με ένα shinken στα χέρια μας θα θέσουμε τoν εαυτό μας και τους γύρω μας σε κίνδυνο.

γ) Μέρος της άσκησης στην τέχνη του Iaido είναι και την άσκηση στη διατήρηση διαρκούς ετοιμότητας και πλήρους ελέγχου του μυαλού και των κινήσεών μας. Αυτά τα στοιχεία αναπτύσσονται μόνο μέσα από την συνειδητοποίηση ότι στα χέρια μας κρατάμε ένα επικίνδυνο όπλο και όχι ένα εξάρτημα εξάσκησης. Με αυτόν τον τρόπο σκέψης και τηρώντας αυστηρά τις οδηγίες μπορούμε να αναπτύξουμε υψηλό επίπεδο στην τεχνική μας, ακόμα και αν δεν έχουμε την πρόθεση να εξασκηθούμε ποτέ με ένα shinken.

Οι «Οδηγίες για την Ασφαλή Εξάσκηση στην τέχνη του Iaido» συντάχθηκαν από την Τεχνική Επιτροπή Iaido και στοχεύουν στην αφύπνιση των εκπαιδευτών και εκπαιδευόμενων. Δεν είναι εντούτοις από μόνες τους ικανές να προστατεύσουν από την πιθανότητα ενός ατυχήματος. Η αυστηρή εφαρμογή των κανόνων, η σοβαρότητα, η υπευθυνότητα και η σύνεση με την οποία κάθε άτομο εξασκείται, αποτελούν την ασπίδα προστασίας μας. Η ασφαλής εξάσκηση στην τέχνη του Iaido είναι ευθύνη όχι μόνο των εκπαιδευτών, αλλά και καθενός από τους ασκούμενους, είναι προσωπική υπόθεση του καθενός και δεν υπάρχει χώρος για απερισκεψίες και απροσεξίες.

Από την πρώτη ημέρα στο dojo, κάθε εκπαιδευτής πρέπει να ενημερώνει κατάλληλα τους ασκούμενούς του/της σχετικά με τους κινδύνους και τις προφυλάξεις. Οι εκπαιδευτές πρέπει πάντα να εφαρμόζουν τις «Οδηγίες» και οφείλουν τακτικά να τις υπενθυμίζουν στους εκπαιδευόμενους. Πρέπει η συμπεριφορά τους να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση.

 14 Οδηγίες για την ασφαλή εξάσκηση στην τέχνη του Iaido

1. Προτεραιότητα στην Ασφάλεια. Είναι ο πρώτος και ο βασικότερος κανόνας κατά την άσκηση στην τέχνη του Iaido. Αν χρησιμοποιείτε shinken, ΠΟΤΕ μην ασκείστε μόνοι. Κάθε dojo πρέπει να διαθέτει φαρμακείο και τηλέφωνο για κλήση άμεσης ιατρικής βοήθειας.

2. Bokuto – Iaito – Shinken είναι όλα επικίνδυνα όπλα και πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη προσοχή. Το Iaito και το bokuto μπορεί να μην κόβουν, ωστόσο έχουν αιχμηρή άκρη και μπορούν εύκολα να τραυματίσουν.

3. Πριν ξεκινήσετε την εξάσκησής σας, βεβαιωθείτε ότι είστε υγιείς και στην κατάλληλη διανοητική και φυσική κατάσταση. Προετοιμαστείτε πνευματικά, προθερμάνετε το σώμα σας.

4. Ελέγχετε το ξίφος σας τακτικά, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από την εξάσκηση. Αν αντιληφθείτε οποιαδήποτε ζημιά, διακόψετε αμέσως την εξάσκηση και αναφερθείτε στον εκπαιδευτή σας. Ελέγχετε ότι ο πύρος ασφαλείας βρίσκεται σταθερά στη θέση του.

5. Όταν φέρετε στη ζώνη το ξίφος και όταν κινείστε, ασφαλίστε τη λεπίδα με την τοποθέτηση του αριστερού χεριού σας στη saya και του αντίχειρά σας στην tsuba.

6. Διατηρείτε πάντα τη συγκέντρωση και την επαγρύπνησή σας. Να είστε διαρκώς σε ετοιμότητα. Όταν φέρετε ένα ξίφος, κάθε είδος αστεϊσμών και χειρονομιών απαγορεύονται.

7. Κατά την παράταξη των ασκούμενων στο dojo, μην τοποθετήστε ποτέ ο ένας ακριβώς πίσω ή εμπρός από τον άλλον. Να τοποθετήστε στα ενδιάμεσα κενά, ώστε να αποφεύγετε να κόβετε προς την κατεύθυνση που βρίσκεται άλλος.

8. Σιγουρευτείτε ότι υπάρχει αρκετή απόσταση γύρω από εσάς, έτσι ώστε να μπορείτε να εξασκείστε ανεμπόδιστοι. Κατά την κίνηση του ξίφους στην εκτέλεση κάποιας άσκησης, πρέπει να έχετε πλήρη επίγνωση του χώρου και των ατόμων που κινούνται γύρω σας. Όταν ασκείται μεγάλος αριθμός μελών σε περιορισμένο χώρο, πρέπει να διαμοιράζονται σε μικρότερες ομάδες και να εξασκούνται εναλλάξ.

9. Μην κόβετε πολύ κοντά σε άλλα άτομα. Προκαλείτε αίσθημα ανασφάλειας στους γύρω σας και διακόπτετε την συγκέντρωσή τους. Επιδείξεις δεξιοτεχνίας χωρίς να τηρούνται οι αποστάσεις ασφαλείας δεν συνάδουν με το πνεύμα και τη διδασκαλία του Iaido.

10. Όταν κινείστε στο dojo, κάνετε σαφή την πρόθεσή σας και σιγουρευτείτε δεν θα παρεμποδίσετε την άσκηση άλλου μέλους. Μην στέκεστε αθέατοι και σε κοντινή απόσταση από άλλο μέλος.

11. Οι εκπαιδευτές οφείλουν να ελέγχουν σε τακτική βάση την καταλληλότητα των ξιφών των μελών.

12. Κάθε μέλος προκειμένου να χρησιμοποιεί shinken για την εξάσκησή του, πρέπει να έχει ειδική άδεια από τον εκπαιδευτή του.

13. Επιδεικνύετε σεβασμό και ακολουθείτε την εθιμοτυπία. Δεν είναι μόνο ένδειξη καλής συμπεριφοράς, είναι και σημαντικός κανόνας ασφάλειας.

14. Κατά τη μεταφορά ενός ξίφους, να είστε διακριτικοί. Χρησιμοποιείτε την κατάλληλη θήκη-τσάντα για ξίφη. Πάντα φέρετε την σχετική άδεια – βιβλιάριο της ομοσπονδίας που υποδηλώνει ότι είστε ενεργό μέλος της.

Ακολουθεί ανάλυση των παραπάνω:

1. !!! ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ !!! Καμία πρόταση ή λέξη δεν αρκεί για να τονίσει τη σπουδαιότητα αυτού του κανόνα. Κάθε iaidoka πρέπει να εισέρχεται και να εξέρχεται από το dojo με αυτόν τον κανόνα στο μυαλό του/της. Κάθε dojo πρέπει να διαθέτει πλήρες φαρμακείο για την άμεση αντιμετώπιση μικρών τραυματισμών, καθώς επίσης πρόσβαση σε τηλέφωνο ώστε να είναι δυνατή η κλήση του ΕΚΑΒ (166) σε περίπτωση σοβαρού τραυματισμού. Αν ασκείστε με shinken πρέπει πάντα να υπάρχει δεύτερο άτομο στο dojo, για να σας βοηθήσει σε περίπτωση ατυχήματος.

2. Bokuto, Iaito και Shinken είναι όλα επικίνδυνα όπλα και πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη προσοχή. Μην επιδεικνύετε ποτέ ένα ξίφος σε άτομα που δεν ασχολούνται με το Iaido. Στις περισσότερες περιπτώσεις θα προκαλέσετε την περιέργειά τους με αποτέλεσμα να θελήσουν να το δοκιμάσουν, με αποτέλεσμα να θέσουν σε κίνδυνο τον εαυτό τους, τους γύρω τους και το ίδιο το ξίφος σας. Χρησιμοποιήστε κοινή λογική. Τα ξίφη δεν είναι παιχνίδια, αλλά επικίνδυνα όπλα και δεν πρέπει να βρίσκονται κοντά σε παιδιά ή σε άτομα που μπορεί να τα χρησιμοποιούσουν με λάθος τρόπο. Ακόμη και ένα bokuto μπορεί να σκοτώσει εάν χρησιμοποιηθεί σαν ρόπαλο. Υπενθυμίζουμε ότι παρόλο που τα iaito και τα bokuto δεν κόβουν, έχουν ωστόσο αιχμηρή άκρη και μπορούν εύκολα να καρφώσουν και να προκαλέσουν κάποιο τραυματισμό. Παραδείγματος χάριν, στη κίνηση του ο-Chiburi, επεκτείνοντας το bokuto προς τα δεξιά, είναι πολύ επικίνδυνο να τραυματίσετε στο πρόσωπο κάποιον που βρίσκεται δεξιά σας σε κοντινή απόσταση.

3. Φροντίστε να φτάνετε εγκαίρως στο dojo, έτσι ώστε να υπάρχει αρκετός χρόνος να προετοιμαστείτε πριν την εξάσκησή σας. Εάν φθάσετε καθυστερημένα για το μάθημα, μην παραλείψετε τη διανοητική προετοιμασία, την προθέρμανση του σώματος και την επιθεώρηση του ξίφους σας. Καθαρίστε το μυαλό σας από τα προβλήματα της καθημερινότητας και οτιδήποτε σας απασχολεί την σκέψη και αφοσιωθείτε με συγκέντρωση στην εξάσκησή σας. Εάν είστε άρρωστοι, εάν έχετε κάποιο τραυματισμό, εάν έχετε υπερβεί την επιτρεπόμενη ποσότητα κατανάλωσης οινοπνεύματος ή φαγητού, εάν παίρνετε φάρμακα ή παρακολουθείτε θεραπευτική αγωγή, όλα αυτά αποτελούν αιτίες μείωσης των αντανακλαστικών και της κρίσης και μπορεί να οδηγήσουν σε ατύχημα. Σε κάθε περίπτωση και πριν ξεκινήσετε, ελέγξτε ότι βρίσκεστε στην σωστή διανοητική, ψυχολογική και φυσική κατάσταση για να εξασκηθείτε με ασφάλεια, ιδιαίτερα αν χρησιμοποιείτε shinken.

4. Φροντίζετε ώστε το ξίφος σας να βρίσκεται πάντα σε άριστη κατάσταση. Ελέγχετε το ξίφος σας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από την εξάσκηση. Επιθεωρείτε την λεπίδα για πιθανές ρωγμές και σημάδια κόπωσης του μέταλλου (για το bokuto επιθεωρείτε για πιθανές ρωγμές ή σκλήθρες). Επιβεβαιώστε ότι ο/οι πύρος/οι ασφαλείας (mekugi) βρίσκονται σταθερά στη θέση τους. Εάν μπορείτε να κινήσετε κάποιον από τους πύρους με τα δάχτυλά σας, σημαίνει ότι είναι πολύ χαλαρός και πρέπει αμέσως να σταματήσετε την εξάσκηση έως ότου τον αντικαταστήσετε με νέο. Ελέγξτε ότι η λαβή (tsuka) είναι σε καλή κατάσταση και ότι δεν έχει κάποια ρωγμή και ότι το δέσιμό της (tsuka ito) δεν έχει χαλαρώσει. Ελέγξτε τη saya για πιθανές ρωγμές ή οποιαδήποτε ζημία. Εάν παρατηρήσετε οποιοδήποτε πρόβλημα, αμέσως διακόψτε την εξάσκηση και απευθυνθείτε στον εκπαιδευτή σας. Εκείνος θα αξιολογήσει το μέγεθος της ζημιάς και θα σας καθοδηγήσει σε οποιαδήποτε επισκευή χρειαστεί. Μην προσπαθήστε να αποκαταστήσετε τη ζημιά μόνοι σας, εφόσον δεν γνωρίζετε τον σωστό τρόπο.

5. Όταν φέρετε ένα ξίφος στη ζώνη, όταν κινείστε, όταν κάθεστε, όταν σηκώνεστε και όταν γέρνετε εμπρός, έχετε πάντα το αριστερό χέρι στη saya και ασφαλίστε το ξίφος τοποθετώντας τον αντίχειρά σας στην tsuba. Έχουν συμβεί ατυχήματα προσπαθώντας να προλάβουμε ένα shinken που έχει γλιστρήσει από τη saya.

6. Συγκεντρωθείτε στην εξάσκησή σας και διατηρήστε ήρεμο το πνεύμα σας. Να είστε διαρκώς σε επαγρύπνηση και ετοιμότητα. Αυτό αποτελεί βασικό στοιχείο της άσκησης στο Iaido. Όταν φέρετε ένα ξίφος, κάθε είδος αστεϊσμών και χειρονομιών απαγορεύονται. Επίσης κάθε μορφή επίδειξης με το ξίφος, που δεν αποτελεί μέρος της εξάσκησης, απαγορεύεται.

7. Κατά την παράταξη των ασκούμενων στο dojo, μην τοποθετήστε ποτέ ο ένας ακριβώς πίσω ή εμπρός από τον άλλον. Πρέπει να τοποθετήστε στα ενδιάμεσα κενά, έτσι ώστε να μην χρειαστεί να κόψετε προς το μέρος που βρίσκεται άλλος ασκούμενος. Έτσι μειώνονται οι κίνδυνοι τραυματισμού. Έχει υπάρξει περίπτωση που κατά τη διάρκεια ενός κάθετου κοψίματος (kiri oroshi), η λάμα ενός iaito έσπασε στο habaki (προφανώς λόγω αδυναμίας του μέταλλου) με αποτέλεσμα να εκσφενδονιστεί σε αρκετή απόσταση και να καρφωθεί με δύναμη στο πάτωμα.

8. Πριν αρχίσετε την εξάσκησή σας, σιγουρευτείτε ότι υπάρχει αρκετή απόσταση γύρω σας, έτσι ώστε κανένα άτομο ή αντικείμενο να μην παρεμβάλλεται κατά την εκτέλεση μιας άσκησης ή ενός kata. Να θυμάστε την αρχική σας θέση και πάντα να επιστρέφετε σε αυτή μετά την ολοκλήρωση κάθε άσκησης. Συγκεντρωθείτε στην εξάσκησή σας, αλλά πάντα να γνωρίζετε που βρίσκονται οι συνασκούμενοι γύρω από εσάς. Να έχετε πάντα επίγνωση της θέσης σας σε σχέση με τα διάφορα σταθερά αντικείμενα στο dojo (τοίχοι, κολώνες, χαμηλά δοκάρια κ.λπ.). Όταν βρίσκονται πολλά μέλη σε περιορισμένο χώρο, η εξάσκηση όλων μαζί ταυτόχρονα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους. Ο εκπαιδευτής οφείλει να μοιράσει τα μέλη σε μικρότερες ομάδες ώστε να εξασκούνται εναλλάξ, εξασφαλίζοντας πάντα ότι υπάρχει αρκετή απόσταση μεταξύ των μελών.

9. Μην εκτελείτε κινήσεις με το ξίφος να περνάει πολύ κοντά από άλλα άτομα ή ξίφη. Μπορεί εσείς να νιώθετε ότι ελέγχετε απόλυτα το ξίφος σας, την ίδια στιγμή όμως δημιουργείτε αίσθημα ανασφάλειας στους γύρω σας και διακόπτετε την συγκέντρωσή τους. Εσείς που κόβετε πρέπει να εξασφαλίζετε ότι υπάρχει αρκετή απόσταση από τους γύρω σας και ότι δεν τους εκθέτετε σε κίνδυνο. Οι γύρω σας δεν οφείλουν να γνωρίζουν προς τα που εσείς θα κινηθείτε. Εσείς που χειρίζεστε το σπαθί έχετε την ευθύνη. Οι επιδείξεις δεξιοτεχνίας πολύ κοντά σε άλλα άτομα δεν συνάδουν με το πνεύμα και την διδασκαλία του Iaido.

10. Μέσα στο dojo μην στέκεστε ούτε να περνάτε πίσω από κάποιον άλλον σε κοντινή απόσταση, ή σε «τυφλά» σημεία, εκεί που μπορεί να μην γίνετε αντιληπτοί. Οποιαδήποτε ξαφνική κίνηση ή ξιφούλκηση από κάποιον που δεν σας έχει δει, μπορεί να οδηγήσει σε μια δυσάρεστη έκπληξη και για τους δυο σας. Πάντα όταν θέλετε να κινηθείτε στο dojo να κάνετε σαφή την πρόθεσή σας στους γύρω και να σιγουρεύεστε ότι η κίνησή σας δεν θα εμποδίσει κάποιον που εκείνη την ώρα εκτελεί κάποια άσκηση.

11. Όλα τα μέλη που φέρνουν οποιοδήποτε είδος ξίφους (bokuto, iaito, shinken) για πρώτη φορά στο dojo, είναι υποχρεωμένα να ενημερώσουν τον εκπαιδευτή τους και να ζητήσουν την άδειά του πριν το χρησιμοποιήσουν. Οι εκπαιδευτές οφείλουν, πέραν της πρώτης φοράς, να επιθεωρούν όλα τα ξίφη σε περιοδική βάση και να βεβαιώνονται ότι παραμένουν κατάλληλα για την ασφαλή εξάσκηση στο iaido.

12. Εάν ένα μέλος επιθυμεί να εξασκείται με shinken, είναι υποχρεωμένος/η να ζητήσει την άδεια του εκπαιδευτή του/της. Οι εκπαιδευτές είναι οι μοναδικοί υπεύθυνοι να αποφασίζουν εάν ένα μέλος είναι κατάλληλο για να χρησιμοποιεί shinken για την εξάσκησή του. Η Τεχνική Επιτροπή προτρέπει τους εκπαιδευτές να αποθαρρύνουν την εξάσκηση με shinken σε βαθμίδες κάτω των 3 dan. Ο κίνδυνος ατυχήματος λόγω έλλειψης εμπειρίας είναι μεγάλος.

13. Όταν ένα μέλος εισέρχεται στο dojo μετά την έναρξη της εξάσκησης, περιμένει στην είσοδο (κατά προτίμηση σε θέση seiza), έως ότου γίνει αντιληπτός/η από το εκπαιδευτή. Αυτός στη συνέχεια θα πρέπει να περιμένει έως ότου έχουν ολοκληρώσει όλοι την άσκησή τους και έχουν σταματήσει να κινούνται και μετά να εγκρίνει την είσοδο στο αργοπορημένο μέλος. Εάν πρέπει ένα μέλος να εγκαταλείψει την εξάσκηση πριν την προκαθορισμένη ώρα, πρέπει να βρει την κατάλληλη στιγμή για να ρωτήσει τον εκπαιδευτή για την σχετική άδεια αποχώρησης. Ο εκπαιδευτής ακολουθεί την ίδια διαδικασία που αναφέρθηκε πιο πριν. Αν κάποιο μέλος τραυματιστεί ή νιώσει αδιαθεσία, πρέπει αμέσως να διακόψει και να ενημερώσει τον εκπαιδευτή του. Οι εκπαιδευτές, κυρίως στα σεμινάρια πολλών ατόμων, πρέπει να ελέγχουν τον αριθμό των μελών που ασκούνται ανά πάσα στιγμή. Σε περίπτωση που αντιληφθούν ότι κάποιος λείπει, πρέπει να σπεύσουν να βεβαιωθούν αν η απουσία του μέλους οφείλεται σε τραυματισμό ή αδιαθεσία. Υπάρχει το ενδεχόμενο κάποιος να βρίσκεται στους χώρους των αποδυτηρίων και να χρειάζεται βοήθεια. Να σέβεστε τον χώρο, τις διαδικασίες, τους εκπαιδευτές και συνασκούμενούς σας. Ακολουθείτε την εθιμοτυπία. Δεν αποτελεί απλώς δείγμα καλής συμπεριφοράς, είναι και σημαντικός κανόνας ασφάλειας.

14. Κατά τη μεταφορά ενός ξίφους, να είστε διακριτικοί. Το ξίφος πρέπει πάντα να μεταφέρεται μέσα σε κατάλληλη θήκη-τσάντα. Πάντα να έχετε την άδεια – βιβλιάριο που υποδηλώνει ότι είστε ενεργό μέλος της ΕΟΚΙΝ, στη θήκη με το ξίφος σας. Να είστε έτοιμοι να παρουσιάσετε όλα τα στοιχεία σας στις αρμόδιες αρχές, εφόσον τύχετε κάποιου ελέγχου στον δρόμο. Διακινούμενοι με το αυτοκίνητο είναι προτιμότερο να τοποθετείτε το ξίφος σας στον χώρο αποσκευών, αλλά μην χρησιμοποιείτε τον χώρο αποσκευών του αυτοκινήτου σας για μόνιμη αποθήκευση του ξίφους σας. Οι ακραίες θερμοκρασίες θα βλάψουν τόσο τα ξύλινα όσο κα τα μεταλλικά μέρη του. Εάν διακινείστε στο εξωτερικό με το ξίφος σας, ενημερωθείτε εκ των προτέρων για τους νόμους και τους κανονισμούς σχετικά με τη μεταφορά iaito ή shinken, κυρίως τις διαδικασίες στα τελωνεία, προκειμένου να μην έχετε ανεπιθύμητες εκπλήξεις.

Κριτήρια Αξιολόγησης Εξεταζόμενων, για τις βαθμίδες 6-2 kyu

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΚΕΝΤΟ ΙΑΪΝΤΟ ΝΑΓΚΙΝΑΤΑ
Έτος ιδρύσεως 1999
Μέλος Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Kendo & Διεθνούς Ομοσπονδίας Kendo

Αθήνα Φεβρουάριος 2008

Σχετικά με τη Διεξαγωγή Εξετάσεων για τις βαθμίδες 6 – 2 Kyu

Σχετικά με τη διεξαγωγή εξετάσεων για την πιστοποίηση του επιπέδου γνώσεων και ικανοτήτων των εξεταζόμενων στην τέχνη του Iaido, ισχύουν οι σχετικές διατάξεις του Εσωτερικού Κανονισμού και ειδικότερα το «Κεφάλαιο Ι΄ – Απονομή Βαθμών και Τεχνικής Καταλληλότητας Αθλητών».
Σύμφωνα με τα σχετικά άρθρα του Εσωτερικού Κανονισμού, η Τεχνική Επιτροπή Iaido φέρει την τελική ευθύνη για τη σωστή και σε τακτή βάση διεξαγωγή των εξετάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, εντός του πρώτου διμήνου εκάστου έτους καταρτίζει τον «Πίνακα Εξεταστών» τον οποίο υποβάλει στο Δ.Σ. της ΕΟΚΙΝ για έγκριση.
Οι βαθμοί 6 kyu -2 kyu απονέμονται σε επίπεδο σωματείων – μελών, υπό την αιγίδα της ΕΟΚΙΝ, όπως περιγράφεται στο άρθρο 62 του Κεφαλαίου Ι΄ του Εσωτερικού Κανονισμού. Ειδικότερα για την απονομή του 6ου kyu αρκεί η παρουσία του προπονητού-εκπαιδευτού του σωματείου εφόσον είναι κάτοχος 2 Dan στο Iaido. Στην περίπτωση όπου ο προπονητής-εκπαιδευτής του σωματείου κατέχει 1 Dan, για την εξέταση των μαθητών του στο 6ο kyu απαιτείται η παρουσία ενός εκ των «Εξεταστών» ή μέλους της Τεχνικής Επιτροπής. Για την απονομή 5ου – 2ου kyu απαιτείται πλέον του προπονητού-εκπαιδευτού του σωματείου και ενός τουλάχιστον εκ των «Εξεταστών» ή ενός από τα μέλη της Τεχνικής Επιτροπής.
Επίσης πρέπει να τηρούνται οι ελάχιστοι χρόνοι παραμονής των εξεταζόμενων σε κάθε kyu όπως αναφέρεται στο Εσωτερικό Κανονισμό. Αυτοί είναι: 3 μήνες για την απόκτηση 6ου και 5ου Kyu και 4 μήνες για την απόκτηση από 4ο έως και 2ο Kyu.
(Άλλα θέματα που αφορούν στη διεξαγωγή των εξετάσεων και για συντομία δεν αναφέρονται εδώ, ορίζονται από τον Ε.Κ.).

Στα πλαίσια της εφαρμογής της παρ.6 του άρθρου 62 του Κεφαλαίου I΄ του Εσ. Κανονισμού της ΕΟΚΙΝ, ο καθορισμός της εξεταστέας ύλης αποτελεί αρμοδιότητα και ευθύνη της Τεχνικής Επιτροπής Iaido. Στόχος είναι η κωδικοποίηση των γνωστικών απαιτήσεων και ικανοτήτων, ώστε να υπάρχει ομοιόμορφη διδασκαλία και εξέταση σε κάθε επίπεδο kyu.

Ειδικότερα για την ορθή αξιολόγηση των kata και ειδικότερα τα σημεία στα οποία θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή όχι μόνο κατά την εξέταση αλλά και κατά τη διδασκαλία αυτών, ακολουθούμε επακριβώς τις οδηγίες του βιβλίου με τίτλο:
«ZEN NIPPON KENDO RENMEI IAI», το οποίο έχει εκδοθεί από την «ALL JAPAN KENDO FEDERATION» και έχει μεταφραστεί επισήμως στα αγγλικά (και ανεπισήμως και στα ελληνικά) και αποτελεί το μοναδικό έγκυρο εγχειρίδιο διδασκαλίας του ZNKR Iai.

Με βάση τα ανωτέρω, προτείνεται η κάτωθι ύλη εξετάσεων για την αξιολόγηση των εξεταζόμενων στο Iaido, για τις βαθμίδες από 6 έως και 2 kyu.

Για καλύτερη κατανόηση του παρακάτω κειμένου, ως ΥΛΗ ΠΡΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗ αποτελεί ΜΟΝΟ η «Θεωρητική Εξέταση» και η «Πρακτική Δοκιμασία».
Οι λοιπές παράγραφοι (Επιθυμητό Επίπεδο Ικανότητος και Γνώσης & Κριτήρια Αξιολόγησης) αφορούν ΜΟΝΟ στους εξεταστές και δασκάλους

Κριτήρια Αξιολόγησης Εξεταζόμενων, για τις βαθμίδες 6 – 2 Kyu

6-Kyu ROKYU
(Η εξέταση γίνεται με bokken. Δεν απαιτείται η ύπαρξη saya).

ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΙΚΑΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΩΣ:
Γνώση του πως φέρεται η στολή του Iaido.
Ικανοποιητική γνώση του REIHO – KEITO SHISEI, TAITO SHISEI, TACHI REI, ZAREI, SHOMEN NI REI και TOREI.
Γνώση βασικών θέσεων KAMAE.
Γνώση πως κρατάμε το ξίφος της σωστής θέσης των χεριών και των δακτύλων πάνω στην TSUKA, την κίνηση των χεριών και την χρήση του αριστερού χεριού.
Ικανότητα εκτελέσεως τουλάχιστον 3 kata εκ των οποίων ένα είναι υποχρεωτικά το Ippon me Mae.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:
Ονομασία και επίδειξη 5 τμημάτων του ξίφους.

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ:
KIHON: Επίδειξη των θέσεων KAMAE: JODAN (HIDARI & MIGI) – CHUDAN – GEDAN – HASSO – WAKI.
Επίδειξη από όρθια στάση: οριζοντίου NUKITSUKE, KIRI OTOSHI σε 3 επίπεδα (κεφάλι, διάφραγμα, κοιλιά).

EMBU: SHOMEN NI REI – HAJIME NO TOREI – Ippon me Mae – OWARI NO TOREI – SHOMEN NI REI.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΣ:
Καθαρή και επιμελημένη εμφάνιση του εξεταζόμενου.
Προσοχή στη γενικότερη συμπεριφορά και τρόπο με τον οποίο «κινείται» ο εξεταζόμενος στο dojo (επίδειξη ευγένειας, ευπρέπειας και σεβασμού προς το χώρο, τους δασκάλους, τους λοιπούς εξεταζόμενους και εξεταστές). Χαιρετισμός απαραιτήτως κατά την είσοδο και έξοδο στο dojo και γενικότερα προσοχή στο REIHO.
Στους χαιρετισμούς προς SHOMEN (SHOMEN-NI-REI) και προς το ξίφος (TOREI) πρέπει ο εξεταζόμενος να γνωρίζει σε γενικές γραμμές τη σειρά των κινήσεων και την όλη διαδικασία του χαιρετισμού. Δεν δίνουμε μεγάλη έμφαση στις λεπτομέρειες αλλά είναι σημαντικό να έχει σωστή στάση και συνολική συμπεριφορά σεβασμού.
Στην πρακτική δοκιμασία:
Αρκεί η σωστή διαδοχή των κινήσεων NUKITSUKE, KIRITSUKE, CHIBURI, NOTO.

5-Kyu GOKYU
(Η εξέταση μπορεί να γίνει με bokken. Δεν απαιτείται η ύπαρξη saya).

ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΙΚΑΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΩΣ:
Βαθύτερη γνώση του REIHO.
Γνώση συντήρησης, διπλώματος και φύλαξης της στολής του Iaido.
Ικανότητα εκτελέσεως τουλάχιστον 5 kata εκ των οποίων ένα είναι υποχρεωτικά το Ippon me Mae.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:
Ονομασία 8 τμημάτων του ξίφους.
Επίδειξη χαιρετισμού προς το ξίφος σε όρθια στάση.
Επίδειξη παράδοσης & παραλαβής του ξίφους από άλλον.
Εξήγηση της ουσίας πίσω από τον χαιρετισμό του ξίφους.

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ:
KIHON: Επίδειξη από όρθια στάση: οριζοντίου NUKITSUKE, KIRI OTOSHI σε 3 επίπεδα (κεφάλι, διάφραγμα, κοιλιά), KESA GIRI, ICHI MONJI GIRI, O CHIBURI, YOKO CHIBURI.

EMBU: SHOMEN NI REI – HAJIME NO TO REI – Τρία KATA (το Ippon me Mae και άλλα 2 κατ΄επιλογή) – OWARI NO TO REI – SHOMEN NI REI.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΣ:
Καθαρή και επιμελημένη εμφάνιση του εξεταζόμενου. Προσοχή στις λεπτομέρειες όσον αφορά στο ντύσιμο του εξεταζόμενου.
Ιδιαίτερη προσοχή στη γενικότερη συμπεριφορά και τρόπο με τον οποίο «κινείται» ο εξεταζόμενος στο dojo (επίδειξη ευγένειας, ευπρέπειας και σεβασμού προς το χώρο, τους δασκάλους, τους λοιπούς εξεταζόμενους και εξεταστές).
Χαιρετισμός απαραιτήτως κατά την είσοδο και έξοδο στο dojo, χαιρετισμός (SHOMEN NI REI), χαιρετισμός ξίφους (ΤΟREI) και γενικότερα ιδιαίτερη προσοχή στο REIHO.
Στην πρακτική δοκιμασία:
Θα πρέπει να εκτελούνται τα kata κατά αύξουσα σειρά.
Σε γενικές γραμμές όλες οι κινήσεις να είναι μεγάλες και φυσικές χωρίς δύναμη.
Αρχίζουμε να δίνουμε προσοχή στον συγχρονισμό και στην αρμονία των κινήσεως.
Επίδειξη JO-HA-KYU.

4-Kyu YONKYU
(Η εξέταση μπορεί να γίνει με bokken, αλλά απαιτείται η ύπαρξη saya για bokken).

ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΙΚΑΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΩΣ:
Πολύ καλή γνώση του REIHO.
Γνώση του NOTO με τη χρήση της saya.
Γνώση και κατανόηση των Saya Biki και Saya Banare.
Πολύ καλή γνώση του σωστού TENOUCHI.
Ικανότητα εκτελέσεως τουλάχιστον 7 kata εκ των οποίων ένα είναι υποχρεωτικά το Ippon me Mae.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:
Εξήγηση των όρων Saya Biki, Saya Banare.
Εξήγηση του όρου JO-HA-KYU.

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ:
EMBU: SHOMEN NI REI – HAJIME NO TO REI – Πέντε KATA (το Ippon me Mae και άλλα 4 κατ΄επιλογή) – OWARI NO TO REI – SHOMEN NI REI.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΣ:
Ντύσιμο και εμφάνιση του εξεταζόμενου χωρίς ελαττώματα.
Χαιρετισμός προς SHOMEN (SHOMEN-NI-REI) και το ξίφος (TOREI) με έμφαση στις λεπτομέρειες. Σωστή κίνηση κατά την εναλλαγή του ξίφους στα χέρια. Ευθύ σώμα σε όλη τη διαδικασία του REIHO. Σωστό βλέμμα metsuke στο SHOMEN NI-REI και στο TOREI.
Στην πρακτική δοκιμασία:
Θα πρέπει να εκτελούνται τα kata κατά αύξουσα σειρά.
Όλες οι κινήσεις να είναι καθαρές και μεγάλες, με σωστό HASOUGI.
Δίνεται μεγάλη σημασία στην καθαρή και φυσική εκτέλεση των κινήσεων. Ο εξεταζόμενος θα πρέπει να μην βιάζεται. Οι κινήσεις δεν είναι απαραίτητο ακόμα να έχουν δύναμη, αλλά θα πρέπει τα κοψίματα να ξεκινούν και να τελειώνουν στα σωστά σημεία. Η στάση του σώματος να είναι όρθια.
Έμφαση στην κίνηση του O CHIBURI και YOKO CHIBURI. Σταθερή στάση και το ξίφος να ακολουθεί τις σωστές γραμμές και να σταματάει στο σωστό ύψος.
Επισήμανση στον χειρισμό της saya κατά την ξιφούλκηση και το noto. Προσοχή στο Saya Biki, Saya Banare.
Επίδειξη JO-HA-KYU. NUKI-TSUKE οριζόντιο. Επίδειξη ZANSHIN.

3-Kyu SANKYU
(Η εξέταση μπορεί να γίνει με bokken, αλλά απαιτείται η ύπαρξη saya για bokken).

ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΙΚΑΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΩΣ:
Πολύ καλός χειρισμός της saya.
Σωστή χρησιμοποίηση των ποδιών κατά τις αλλαγές διευθύνσεων.
Σωστή χρήση του πίσω ποδιού στα κοψίματα.
Ικανότητα εκτελέσεως τουλάχιστον 10 kata εκ των οποίων ένα είναι υποχρεωτικά το Ippon me Mae.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:
Εξήγηση του όρου ZANSHIN.
Εξήγηση του όρου METSUKE.
Επεξήγηση του kata Ippon me Mae.

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ:
EMBU: SHOMEN NI REI – HAJIME NO TO REI – Πέντε KATA (το Ippon me Mae και άλλα 4 κατ΄επιλογή) – OWARI NO TO REI – SHOMEN NI REI.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΣ:
Ό,τι ισχύει για το προηγούμενο kyu, επιπλέον:
Στην πρακτική δοκιμασία:
Να διακρίνεται σιγουριά στην όλη στάση του υποψηφίου και εμπιστοσύνη στις κινήσεις του.
Ιδιαίτερη έμφαση στον σωστό χειρισμό της saya χωρίς δυσκολία, με επίδειξη σωστού SAYA-BIKI.
Να βρίσκεται το kissaki στη σωστή θέση και ύψος σε κάθε κίνηση.
Σωστή αναγνώριση της κατευθύνσεως κάθε κοψίματος. Σωστό HASUJI.
Επιμονή στην ύπαρξη JO-HA-KYU.
Επίδειξη ZANSHIN.
Συντονισμός σώματος και κοψιμάτων. Αν και ακόμα δεν χρειάζεται να υπάρχει δύναμη στα κοψίματα, θα πρέπει να διακρίνεται η αποφασιστικότητα σε αυτά.
Θα πρέπει να φαίνεται η λειτουργία του αριστερού ποδιού στα κοψίματα.

2-Kyu NIKYU
(Η εξέταση γίνεται με iaito. Η χρήση του sageo είναι προαιρετική).

ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΙΚΑΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΩΣ:
Πλήρη γνώση του REIHO.
Ικανότητα εκτελέσεως και των 12 ZNKR Iai kata.
Γνώση των κανόνων ‘’συντηρήσεως – καθαρισμού’’ του ξίφους (λύση – άρμοση), καθώς και των κανόνων ασφαλείας (mekugi, mekugi ana).
Γνώση της χρησιμοποιήσεως του sageo με το iaito (αν και η χρήση του στο embu είναι προαιρετική).
Γνώση του όρου KI KEN TAI ICHI και πως εφαρμόζεται στα kata.
Πλήρης κατανόηση του σωστού κρατήματος του iaito με το ένα και τα δύο χέρια και γνώση του σωστού TENOUCHI. Πώς εφαρμόζεται και μοιράζεται η δύναμη στα χέρια και στα δάκτυλα και εναλλαγή από χαλάρωση σε σύσφιξη των χεριών στην TSUKA κατά τη διάρκεια ενός κοψίματος.
Έμφαση στη χρήση του αριστερού χεριού α) κατά τον χειρισμό της saya, β) σε όλα τα κοψίματα.
Έμφαση του αριστερού ποδιού και της θέσης και στάσης του σώματος.

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:
Ονομασία 10 τμημάτων του iaito και της saya.
Επίδειξη ελέγχου ασφάλειας του iaito.
Εξήγηση σωστού TENOUCHI κατά τη διάρκεια ενός κοψίματος.
Επεξήγηση του όρου KI KEN TAI ICHI.
Επεξήγηση ενός kata (οποιουδήποτε εκτός του Ippon me Mae).

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ:
EMBU: SHOMEN NI REI – HAJIME NO TO REI – Πέντε KATA (το Ippon me Mae και άλλα 4 κατ΄επιλογή) – OWARI NO TO REI – SHOMEN NI REI.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΣ:
Ό,τι ισχύει για το προηγούμενο kyu με περισσότερη προσοχή, επιπλέον:
Στην πρακτική δοκιμασία:
Δίνεται μεγαλύτερη σημασία στο σωστό NUKI TSUKE.
Στο FURIKABURI να ακολουθεί η katana τη σωστή τροχιά και να μην πέφτει το kissaki.
Αποφασιστικότητα στα κοψίματα και δυναμισμός και σιγουριά στις στάσεις.
Πιο καθαρός συντονισμός του πίσω ποδιού με τα κοψίματα.
Σωστή χρησιμοποίηση των ποδιών κατά τις αλλαγές διευθύνσεων.
Αν επιλέξει ο εξεταζόμενος να έχει sageo στην εξέτασή του θα πρέπει να ξέρει καλά τον χειρισμό του κατά το REIHO και την πρακτική δοκιμασία.

ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Στις εξετάσεις για kyu οι εξεταζόμενοι πρέπει να προσέρχονται φέροντας υποχρεωτικά keikogi ή kendogi και hakama και κάτω από τη hakama να φέρουν obi. Το χρώμα του keikogi ή kendogi και της hakama μπορεί να είναι μαύρο, μπλε σκούρο ή λευκό. Επισημαίνεται ότι η λευκή hakama συνδυάζεται αποκλειστικά με λευκό keikogi. Οποιαδήποτε άλλη εμφάνιση δεν είναι αποδεκτή. Επιτρέπονται οι επιγονατίδες αλλά απαγορεύονται τα tabi. Απαγορεύονται τα κοσμήματα και τα ρολόγια εκτός της βέρας. Τα μακριά μαλλιά θα πρέπει να στερεώνονται με λαστιχάκια ή τσιμπιδάκια (όχι διακοσμητικά) και μακριά από τα μάτια. Γενικά η εμφάνιση στο dojo θα πρέπει να είναι επιμελημένη, όπως και η συμπεριφορά σεμνή.
Αν υπάρχει κάποιο ιατρικό πρόβλημα στον εξεταζόμενο, αυτό θα πρέπει να αναφέρεται στους εξεταστές πριν την έναρξη των εξετάσεων ώστε να λαμβάνεται υπόψη.
Η χρήση sageo δεν είναι υποχρεωτική. Αν όμως ο υποψήφιος επιλέξει να παρουσιάσει με sageo θα πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τον χειρισμό του. Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να παροτρύνεται να αφαιρεί το sageo πριν την εξέταση.
Γραπτές εξετάσεις δεν εφαρμόζονται μέχρι και το 1 kyu. Τη θέση της γραπτής εξέτασης έχει η «Θεωρητική Εξέταση».
Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι εξετάσεις μέχρι και το 2ο kyu έχουν σαν σκοπό την παρακολούθηση της εξέλιξης του εκπαιδευόμενου στην τέχνη του Iaido. Δεν θα πρέπει να συμμετέχουν στις εξετάσεις υποψήφιοι που δεν έχουν καλύψει επαρκώς την ύλη των εξετάσεων ή που απουσιάζουν συχνά από τις προπονήσεις. Επίσης η παραμονή του υποψηφίου στο προηγούμενο kyu κατά τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο, δεν αποτελεί λόγο συμμετοχής στις εξετάσεις, εφόσον ο προπονητής-εκπαιδευτής του κρίνει ότι δεν έχει κατανοήσει ικανοποιητικά την ύλη του επόμενου kyu.
Πρέπει να γίνει σαφές ότι την ευθύνη για την προτροπή των ασκούμενων να δοκιμάσουν να εξεταστούν σε υψηλότερο kyu, βρίσκεται αποκλειστικά στους προπονητές-εκπαιδευτές των συλλόγων. Αν ένας υποψήφιος παρουσιαστεί απροετοίμαστος και με ελλιπή γνώση των προαπαιτούμενων για το επίπεδο που εξετάζεται, αυτό αποτελεί σοβαρό λάθος του προπονητή-εκπαιδευτή του που τον παρότρυνε να συμμετέχει στην εξέταση. Πρέπει οι προπονητές να είναι σίγουροι ότι οι υποψήφιοι που προτείνουν για εξετάσεις καλύπτουν επαρκώς το επίπεδο για το οποίο εξετάζονται. Θα πρέπει οι εξετάσεις για kyu να αποτελούν επιβράβευση για την συνεπή και με σοβαρότητα προπόνηση των ασκουμένων. Δεν θα πρέπει στις εξετάσεις να συμμετέχουν ασκούμενοι που έχουν σοβαρές πιθανότητες αποτυχίας. Κάτι τέτοιο θα ήταν αρνητικό για την ψυχολογία του ασκούμενου και αντίθετο στις αρχές που προάγει η τέχνη του Iaido.

Είναι φυσιολογικό στις εξετάσεις των kyu η τεχνική των υποψηφίων να παρουσιάζει ατέλειες, δεδομένου άλλωστε ότι οι εξεταζόμενοι πραγματοποιούν τα πρώτα τους βήματα στην τέχνη του iaido. Για το λόγο αυτό οι εξεταστές κατά τη διάρκεια της άσκησης των καθηκόντων τους θα πρέπει να προσπαθούν να δουν στους εξεταζόμενους τα θετικά στοιχεία στην προσπάθειά τους και τη δυνατότητα να «κτιστεί» πάνω σε αυτά μια σωστή τεχνική ικανότητα και με το χέρι στην καρδιά και καθαρή συνείδηση να προχωρούν στις αποφάσεις τους.

Με τιμή,

H Τεχνική Επιτροπή Iaido.